تاثیر سطوح مختلف جو، کاه گندم و طول مدت پروار بر خصوصیات لاشه

نوشته شده توسط:علیرضا مولوی | ۰ دیدگاه

 

تاثیر سطوح مختلف جو، کاه گندم و طول مدت پروار بر خصوصیات لاشه

 

بره های بومی استان بوشهر

 

محمدهادی صادقی1، عزیزاله کمالزاده2 و عبدالمهدی کبیری فرد3

 

1ـ عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بوشهر

 

2ـ عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی

 

3ـ کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بوشهر

 

چکیده:

 

استان بوشهر دارای 300000 راس گوسفند و بره بوده که از مهمترین توده‌ نژادهای آن گوسفند دشتستانی (عربی) است که از خصوصیات آن، مقاومت به گرما و قابلیت چرا در مراتع فقیر می‌باشد. به منظور بررسی تاثیر سطوح جو و کاه گندم بر روی بره‌های دشتستانی (که عمده ترین خوراک مورد استفاده در پرواربندی‌های استان را تشکیل می‌دهد) واثرطول مدت پروار، آزمایشی در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل شامل چهار نسبت جو به کاه گندم (20 به 80، 40 به 60، 60 به 40 و شاهد) و مدت پروار (3، 4 و 5 ماه) با 2 تکرار و در هر تکرار دو مشاهده روی 48 راس بره 5/0±26 کیلوگرمی انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح مختلف جو دارای تاثیر معنی داری روی درصد وزن دنبه نسبت به وزن زنده داشت بطوریکه با کاهش سطح جو درصد وزن دنبه نیز کاهش پیدا کرد (05/0P<). نگاری نیز تحت تاثیر سطح کنسانتره قرار گرفت و با کاهش سطح جو افزایش یافت (05/0P<). همچنین افزایش سطح جو باعث کاهش درصد استخوان ران به کل ران، درصد وزن دست به کل لاشه، نسبت گوشت قلوه‌گاه به کل قلوه گاه و افزایش نسبت چربی راسته به کل راسته، نسبت چربی پیش سینه به کل پیش سینه و نسبت کل چربی به وزن لاشه گردید (05/0P<). همچنین طول مدت پروار دارای تاثیر معنی داری روی درصد وزن بیضه نسبت به وزن زنده داشت و افزایش مدت پروار موجب کاهش آن گردید (05/0P<). افزایش طول مدت پروار همچنین موجب افزایش وزن جگر به وزن زنده و افزایش نسبت شیردان و کل دستگاه گوارش به وزن زنده و کاهش نسبت مری به وزن زنده گردید (05/0P<). افزایش طول مدت پروار بر بعضی از قطعات  لاشه و اجزاء آن دارای تاثیر معنی داری بود و موجب افزایش نسبت استخوان راسته به کل راسته گردید. سطوح مختلف جو و کاه گندم و طول مدت پروار تاثیر معنی داری بر روی دیگر خصوصیات لاشه نداشت.

 

واژه های کلیدی:جو، کاه گندم، مدت پروار، بره، استان بوشهر

 

مقدمه:

یکی از نژادهای گوسفند در استان بوشهر گوسفند عربی است. این گوسفند که علاوه بر استان بوشهر در غرب و جنوب

برای مشاهده کامل مقاله به ادامه مراجعه شود.

 

استان خوزستان نیز پراکنده است در بیشتر ایام سال تنها دو ماده خوراکی جو به عنوان کنسانتره و کاه گندم به عنوان ماده خشبی در اختیار پرواربندان این استان قرار دارد و هدف از انجام این آزمایش مطالعه تاثیر سطوح مختلف جو و کاه گندم و طول مدت پروار بر خصوصیات لاشه بره‌های بومی استان بوشهر می‌باشد. الحدرامی و همکاران (1997)  نسبت‌های مختلفی  از ماده خشبی به کنسانتره را به بره ‌های لوکال خورانیدند (0 به 100، 60 به 40 و 20 به 80) و مشاهده کردند بره‌هایی که 60 یا 80 درصد کنسانتره مصرف کرده بودند وزن کشتار و وزن لاشه بالاتری داشتند (05/0p<). کریشنا و چاریولو (1983) از جیره‌های حاوی 40 یا 50% کنسانتره در تغذیه بره‌های پرواری استفاده کردند و تفاوت معنی‌داری را در بین تیمارها از نظر درصد لاشه و نسبت استخوان، گوشت و چربی مشاهده نکردند. بایلی (1989) تا 85% کنسانتره را به گوساله‌های پرواری خورانید و مشاهده نمود که وزن لاشه شکم خالی آنهایی که از کنسانتره بالا استفاده کرده بودند بالاتر بود. سانتوز و همکاران (1991) با ارزیابی اثرات جیره‌هایی با نسبت‌های متفاوت علوفه خشبی به کنسانتره (60 به 40 یا 40 به 60) روی خصوصیات لاشه 2 گروه از بره‌های مرینوس دریافتند که جیره‌ها تاثیر معنی‌داری روی خصوصیات لاشه یا ترکیب شیمیایی ماهیچه و چربی لاشه نداشت. طالبی و ادریس (1378) با مطالعه اثر مدت پروار (60، 80 یا 100 روز) بر رشد خصوصیات لاشه بره‌های لری بختیاری مشاهده کردند که میانگین وزن بدن در زمان کشتار، وزن لاشه و وزن گوشت بره های با مدت پروار 80 یا 100 روز بطور معنی‌داری از بره‌های پروارشده به مدت 60 روز بالاتر است (05/0P<) ولی تفاوت معنی‌داری از نظر میانگین وزن در زمان کشتار، وزن لاشه، وزن گوشت، وزن چربی زیرجلدی و وزن استخوان بین بره‌های با مدت پروار 80 یا 100 روز وجود نداشت. یونس و همکاران (1976) گزارش کردند دنبه تنها قطعه ای است که با افزایش طول دوره پروار وزن آن افزایش می‌یابد.

مواد و روش‌ها:

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف جو و کاه گندم و طول مدت پروار بر خصوصیات لاشه در بره‌های بومی استان بوشهر تعداد 48 راس بره دشتستانی (عربی) با وزن 5/0 ± 26 خریداری گردید و پس از انجام مراقبت‌های بهداشتی در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل (4×3) با چهار نسبت جو به کاه گندم (20 به 80، 40 به 60، 60 به 40 و شاهد) و سه مدت پروار (3، 4 و 5 ماه) با 2 تکرار و در هر تکرار 2 مشاهده مورد آزمون قرار گرفتند. با توجه به وزن اولیه و افزایش وزن روزانه دام ها با استفاده از جداول NRC (1985) احتیاجات غذایی دام های شاهد بدست آورده شد و سایر جیره‌ها نیز بر اساس سطوح مختلف جو و کاه گندم تهیه (جدول 1) و بر اساس ماده خشک مصرفی روزانه (4درصد وزن بدن) در اختیار آنها قرار گرفت. وزن کشی بره‌ها هر 15 روز یکبار بصورت انفرادی و قبل از توزیع خوراک نوبت صبح انجام گرفت. خوراک‌ها در دو نوبت صبح و عصر در اختیار بره قرار داده شد و پس مانده خوراک انها هر دو روز یکبار جمع‌آوری و توزین شد. در پایان آزمایش با اعمال 12 ساعت گرسنگی دام‌ها بر اساس روش اسدی مقدم و نیکخواه (1)کشتار شدند و به دو نیم لاشه تقسیم گردیدند و هر نیم لاشه نیز به قطعات ران، دست، راسته، قلوه‌گاه، پیش‌سینه و گردن تقسیم بندی  شد. و سپس ترکیب هر قطعه شامل گوشت، چربی و استخوان آن بدست آورده شد و با استفاده از آنها ضریب تبدیل خوراک نیز بدست آمد. سپس اطلاعات بدست آمده با نرم افزار SAS (1997) تجزیه و تحلیل شد.

جدول شماره 1ـ جیره غذایی دام های مورد آزمایش

مواد خوراکی (%)

جو به کاه گندم (%)

جو

کاه

یونجه

کنجاله سویا

ملاس

سبوس

پوسته صدف

نمک

ویتامین و مواد معدنی

جمع کل

ME (mcal/kg)

cp

شاهد

14/41

30

10

64/9

5

17/2

79/0

5/0

5/0

100

41/2

5/13

20 به 80

19

80

-

-

-

-

-

5/0

5/0

100

77/1

45/5

40 به 60

39

60

-

-

-

-

-

5/0

5/0

100

1/2

43/7

60 به 40

59

40

-

-

-

-

-

5/0

5/0

100

46/2

54/9

 

نتایج:

مدت پروار تاثیر معنی‌داری روی درصد وزن بیضه، جگر، شیردان و کل دستگاه گوارش داشت (05/0P<).از نظر قطعات لاشه مدت پروار تنها بر پیش سینه و میزان استخوان راسته  تاثیر معنی‌داری گذاشت (05/0P<) و با افزایش زمان پروار میزان استخوان نیز افزایش پیدا کرد.

نسبت دنبه به وزن لاشه تحت تاثیر سطح جو قرار گرفت(05/0P<) و 20 % جو کمترین میزان و تیمار شاهد و 60% جو بالاترین مقدار دنبه را تولید کردند. نگاری نیز تحت تاثیر سطح جو قرار گرفت و 20% جو بالاترین نسبت نگاری به وزن زنده را داشت  (05/0P<).سطح جو همچنین بر نسبت دست به وزن لاشه دارای تاثیر معنی‌داری بود  (05/0P<) و با کاهش سطح جو این نسبت افزایش یافت.سطح جوروی چربی پیش سینه و چربی قلوه گاه و چربی کل لاشه تاثیر معنی داری داشت  (05/0P<) و لاشه شاهد نسبت به سایر تیمارها از درصد چربی بیشتری برخوردار بود.

بحث:

نتایج بدست آمده با نتایج طالبی و ادریس (   2   ) که مشاهده کردند با افزایش مدت پروار وزن لاشه و وزن گوشت بره‌ها افزایش می‌یابد مطابقت دارد.نتایج با مشاهدات یونس و همکاران ( 8  ) هماهنگی ندارد زیرا آنها گزارش کردند که دنبه تنها قطعه‌ای است که با افزایش طول پروار وزن آن افزایش می‌یابد. اما در این مطالعه وزن دنبه به عنوان درصد از وزن لاشه تحت تاثیر مدت پروار قرار نگرفت. سطح کنسانتره بر برخی از اجزاء و قطعات اثر گذاشت و بر سایر قطعات و اجزاء مهم لاشه نتوانست تاثیر معنی داری بگذارد که این باگزارش‌های سانتوز و همکاران (  6 ) گریشنا و چاریولو ( 4  ) که گزارش کردند که خصوصیات لاشه و نسبت استخوان گوشت و چربی تحت تاثیر سطوح کنسانتره قرار نمی‌گیرد مطابقت دارد. تنها گروه شاهد لاشه چربتری داشت که آنهم احتمالاً به لحاظ جیره غنی‌تری بود که در اختیار داشتند. همچنین این نتایج با گزارش الحدرامی و همکاران (  3 ) مطابقت نداشت که وزن لاشه بالاتری را در بره هایی که 60 تا 80 % کنسانتره مصرف کرده بودند نسبت به بقیه تیمارها داشتند. اگرچه بقیه خصوصیات لاشه تحت تاثیر کنسانتره جیره قرار گرفت.

منابع :

1ـ اسدی مقدم، ر. نیکخواه، ع. 1354. اثر اخته بر روی افزایش وزن و صفات لاشه بره‌های هشت تا دوازده ماهه. نشریه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. سال 6 شماره4.

2ـ طالبی، محمدعلی. ادریس، محمدعلی. 1378. اثر مدت پروار بر رشد و خصوصیات لاشه بره‌های پرواری بختیاری. مجموعه مقالات دومین سمینار پژوهشی تغذیه دام و طیور کشور.

3- Alhadrami, G. A, Nigm, A. A, and Kholif, A. M. 1997. Effect of roughage to concentrate ratio on performance and carcass characteristics of local lambs in the United Arab Emirates. Gulf Journal of Scientific Research. 15 (1): 137-138.

4- Krishna, M, and Charyulu, E. K. 1983.Growth, nutrient utilization and carcass characteristics in lambs fed rations having different proportions of concentrate to roughage. J. Anim. Sci. 53 (11): 1228-1232.

5-Bailey, C. B. 1989. Rate and efficiency of gain, body composition nitrogen metabolism, and blood composition of growing Holstein steers given diets of roughage or concentrate. Canadian. J. Anim. Sci. 69 (3): 707-725.

6-Santos, S. J,and Vazportugal, A. 1991a. Effect of tow concentrate to roughage rations on the carcass composition of Merino percoce lambas Revista-de-Ciencias-Agrarias. 14 (3): 5-16.

7-SAS Institute. 1997. SAS for windows, version 6.0, ed. SAS. Institute Inc. Cary. NC.

8-Younis, A.A,Salah.E, and Galal, M.M.1976.Effect of the length of fattening period on gain and carcass traits of desert sheep . Indian.J.Anim.Sci.46(12):614-636.

 

Effect of different levels of barley grain , wheat Straw and length of fattening period on carcass characteristics of native lambs of boushehr

Sadeghi, M.H., A. Kamalzadeh and A.M. kabirifard

 

Summary:

In order to study of different levels of barley grain to wheat Straw ratio and length of fattening period on caecass chracteristics of native lambs an expriment was done on the completely randomized design with factorial arrangement contain 4 barly to wheat sttaw ratio (20:80,40:60, 60:40 and control)and 3 periods of fattening (3,4 and 5 month) with 2 replication and   two lambs  in each.

At the end of experiment lambs were slaughtered. The results showed  that  barley grain to wheat ratio had  significant effect on fat-tail weight percentage(p<0.05) and it was reduced with decrease of barley grain to wheat ratio.

Reticulum was increased with reduce of barley grain to wheat ratio (p<0.05).

The bone of thigh to thigh weight and the meat of flank to flank weight reduced by in crease of barley grain to wheat ratio and was increased the fat of back to back weight and total fat to carcass weight (p<0.05).

The increase length of fattening period had increased liver weight, abomasums weight, gastrointestinal tract weight, bone of back and had decreased testis weight and Esophagus weight.

 

Keywords: barley, wheat straw, fattening period, carcass characteristics, lamb, Boushehr province.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


جدول شماره 2ـ تاثیر نسبت جو به کاه گندم و مدت پروار بر بازده و اجزاء لاشه بره های پرواری

                                             مدت پروار

نسبت جو به کاه گندم

صفات (%)

3 ماه

4 ماه

5 ماه

اثر جیره

شاهد

60 به 40

40 به 60

20 به 80

اثر جیره

بازده لاشه

4/1±3/37

9/1±09/41

4/2±44/39

ns

88/1±28/40

47/1±02/39

02/2±02/39

41/1±73/37

ns

کله

3/0±56/5

8/0±75/5

8/0±81/5

ns

64/0±93/5

63/0±19/5

83/0±88/5

44/0±82/5

ns

دست و پا

1/0±15/2

1/0±22/2

2/0±15/2

ns

1/0±15/2

1/0±04/2

14/0±17/2

40/0±31/2

ns

پوست

9/0±47/10

2/1±91/10

9/1±20/11

ns

15/2±06/11

28/0±38/10

89/0±85/10

94/0±15/11

ns

بیضه

ab12/0±65/0

a60/0±77/0

b14/0<span dir="LTR" style="mso-bidi-font-family

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است.

ارسال نظر برای این مطلب غیر فعال شده است!