مبارزه با انگل های خارجی در دام

نوشته شده توسط:علیرضا مولوی | ۰ دیدگاه

پیشگفتار

یکی از مسائل ومشکلات موجود در دامداری ها که سبب بروز خساراتی نیز می شود مسئله وجود انگل خارجی است.هر چند پی بردن به وجود انگلها کمی مشکل است ولی خوشبختانه پس از تشخیص، مبارزه با آنها راحت وبا هزینه کمی امکانپذیر است.

از علائم آلودگی دام به انگلها،تغییرحالت در پوست،استرس در دام و نتیجه آن کم شدن رشد و کاهش تولید در محصولات دام و طیور است

مقدمه

با انجام آموزش ترویج می توان دامداران را با زیانهای ناشی از وجود انگلها آشنا نموده ومزایای بهسازی اماکن دامی جهت کنترل انگلهای خارجی و بیماریهای منتقله توسط آنها را به دامداران آموزش داده شود و حمایتهای لازم برای دامداران فراهم کرد.

 

انگل(خارجی) چیست ؟ به طورکلی به هر موجود زنده که روی بدن موجود دیگر زندگی می کند و باعث ضایعاتی در بدن موجود شود انگل گفته می شود.انگلهای خارجی در تمامی گونه های دامی وجود داشته و خسارات فراوانی به دام ها وارد می کنند.این آسیبها به 3 طریق به واحدهای دامپروی وارد می شود:

1)کاهش بازدهی دام به علت ایجاد بیماری پوستی، کم خونی، لاغری وکاهش رشد دام

2) انتقال عوامل بیماریزا

3) ایجاد خسارت به پوست وچرم وفرآورده های دامی و کاهش تولید شیر

 

راههای مبارزه با انگلهای خارجی دام

1) روش فیزیکی:ممکن است مستقیم با دام سروکار داشته باشیم وکنه ها را در سطح بدن دام ببینیم و برداریم

2) روشهای بیولوژیکی:به وسیله پرتو افکنی و بهره بردن از رادیو اکتیو که کنه را عقیم می کند ودر نتیجه انقطاع نسل ایجاد شده ویا اینکه از دشمنان طبیعی کنه استفاده می کنند.

3)روشهای شیمیایی:به وسیله استفاده از مواد شیمیایی با انگلهای خارجی مبارزه می کنند که معمولی ترین راه می باشد.به ادامه مراجعه کنید...

انگلهای خارجی در دام

این انگلها عمدتاً شامل انواع کنه، جرب، شپش، انواع مگس و پشه، ساس و کک می باشند.

کنه ها:بند پایانی هستند که چهار جفت پا دارند روی بدن دام زندگی و از خون میزبان خود تغذیه می کنند.کنه ها جثه بزرگی داشته و با چشم غیر مسلح هم دیده می شوند.این انگل بسته به نوع پوشش بدن به دودسته سخت و نرم تقسیم می شوند،بر اساس این تقسیم بندی کنه های سخت در نشخوار کنندگان ایجاد مشکل می کنند و کنه های نرم که به کنه مرغی معروف هستند در پرنگان ایجاد مشکل می کنند..کنه ها بر رویبدن دام باعث ایجاد حالت هیجان وخارش می شوند که در این حالت حیوان بدن خودرا به درودیوار می مالد وخود عمل خارش در سطح بدن ایجاد زخم و عفونتهای ثانویه می کند که سبب آن لطمه وارده به پوست می باشد.کنه ها باعث انتقال بیماری های تک   یاخته ای و ویروسی در دام می نمایند.

 

کنترل: استفاده از انواع سموم حشره کش در مبارزه با این انگلها موثر است.


جرب: بدنشان شبیه کنه و چهار جفت پا دارند(فرم بالغ) وبر روی بدن آنها خار یا مو دیده می شود که این خود باعث ایجاد حساسیت وتحریک پوست می شود.جرب ها بر روی بدن دام از قسمت ریشه مو و غده چربی اطراف موها نفوذ می کنند وموجب خارش، چروکیدگی، بیماریهای پوستی و ریختن مو وپشم حیوان می شود وهمچنین باعث عوارض ثانویه نیز می شوند،جرب ها از عوامل ایجادکننده بیماری گال یا گری می شوند.جرب ها بر روی بدن میزبان خود به صورت دائمی زندگی می کنند وباعث ایجاد هیجان و استرس در دام می شود.

روش مبارزه: حمام دادن دام ها با سموم  ونیز حشره کشهای تزریقی

 

شپش:شپشها به دو گروه عمده   تقسیم بندی میشوندکه عبارتند از شپشهای خونخوار و شپشهای گزنده که دسته اول باعث بروز کم خونی در میزبان شده وبیماری های عفونی را منتقل می نمایند که این نوع در دام های اهلی دیده می شود، شپش هایی که روی بدن گاوهای شیری زندگی می کنند معمولا خاکستری رنگ بوده و به اسم شپش های دماغ بلند معروف هستند که در دامداری ها ایجاد خسارت می کنندو باعث کاهش اشتها واسترس در دام نیز می شود همچنین باعث کلفت شدن پشم حیوان و پیچیدگی در آن می شود، ودسته دوم باعث ایجاد خارش پوستی واذیت و آزار میزبان می شود که سبب ریختن پر و مو وایجاد دلمه و تحریک پوستی است که این نوع در پرندگان دیده می شود.شپش ها ناقل بیماریهای باکتریایی، ویروسی ویا تک یاخته ای هستند.

روش پیشگیری و مبارزه : تمیز نگه داشتن بدن دام با شستشو وهمچنین نظافت وضد عفونی جایگاه، استفاده ازسم به صورت پودر- پودر و آب  (ریختن مستقیم) موءثرتر است ، همچنین ترکیبات کلره درمحل نگهداری پرندگان بهترین راه پیشگیری از شیوع انگل، نظافت عمومی، داشتن نور وهوای کافی  ودر اختیار گذاشتن خاک نرم برای حمام خاک گرفتن پرندگان و آب تازه فراوان.

 

ساس :ساسها اغلب اوقات خود را لا به لای شکافها،ترکها و سایر محلهای قابل اختفا و نیش آنها ممکن است باعث اثرات پوستی خیلی شدید،خارش و برافروختگی ، ودر مواردی موجب تهوع و تند شدن نبض می شوند.برخی از انواع ساسها نیز موجب کم خونی در پرندگان وهمچنین تحریک پوست وخارش  می شوند.این نوع بیشتر پرندگان را آلوده می کند.نیش بسیار دردناکی دارد وبه علت دردزا بودن پرنده از غذا خوردن می افتد،همچنین در انسان وسگ مورد توجه وباعث انتقال بیماری نیز می شود.

 

کک:نوعی از انگلهای خارجی هستند که از طریق فرو بردن نیش خود درپوست بدن ومکیدن خون میزبان تغذیه می کنند.سه جفت پا دارند وپاهای عقبی رشد بیشتری داشته وبر خلاف انگلهای قبل کشیده ترهستند و به آنها کمک می کند که به بدن دام بچسبند و از خون آنها تغذیه کنند .کک ها     لابه لای موی بدن پرندگان، حیوانات و انسان ها زندگی می کنند وبیماری را به انسان منتقل می کنند،موجب تحریک پوست، خارش، واسترس در دام شده و نتیجه آن کاهش تولید است.

نکته:مهمترین بیماری که توسط کک ها انتقال پیدا می کندطاعون است.

مبارزه:بهترین راه مبارزه با کک ها رعایت نکات بهداشتی،نظافت محیط زندگی،جمع آوری زباله و جلوگیری از فعالیت ورفت و آمد موشها، همچنین استفاده از حشره کش های مناسب با دستور دامپزشک سریعترین راه است.

 

مگسها و پشه ها:بیماری پاسترولوز در گاو توسط مگس و حشرات منتقل می شود ویکی از بیماری های مهم که توسط  مگس منتقل می شود هیپودرمازیس است که به وسیله هیپو درما بویس ایجاد می شود.

 

سایر انگلهای خارجی دام عبارتند از انواع میاز، هیپو درما، انواع درماتومیتها، انگلهای خارجی زنبور عسل مانند کنه واروا وغیره

 

مبارزه بر علیه انگلهای خارجی در گوسفندوبز

حمام دادن: حمامهای ضد انگل خارجی دام در مجموع بهترین و رایج ترین وسایل مبارزه بر علیه انگلهای خارج بدن دم می باشد. با توجه به چرخه زندگی بند پایان مخصوصا کنه ها که مهمترین ناقلین انگلهای تک یاخته ای خونی،ویروسها وباکتری ها می باشند و با در نظر گرفتن زمان شروع فعالیت آنها در هر استانی وبا توجه به مطالعات و تجربه های قبلی استان  در رابطه با عوامل یاد شده  وپس از فصل سرما، زمانیکه حداکثر درجه حرارت به 20 درجه سانتیگراد رسید اولین نوبت انجام عملیات مبارزه با انگلها ی خارجی بدن دام حمام دادن خواهد بود.توصیه می شود دو یا سه نوبت حمام دادن به فاصله یکماه به مدت زمان 30 الی60 ثانیه با توجه به نوع سم مصرفی و توصیه کارخانه تولید کننده در بهار انجام شود.

نکته مهم:آغاز فعالیت کنه برای یافتن میزبان زمانی است که درجه حرارت به 20 درجه سانتی گراد می رسد وتعداد دفعات مبارزه بستگی به شرایط و وضعیت آلودگی خواهد داشت.

در مورد گوسفند وبز کوچ رو مبارزه با انگلهای خارجی بدن دام در دو مرحله، یکی در مسیر کوچ از مناطق قشلاقی به ییلاقی و مرحله بعد  هنگام مراجعت از ییلاق به قشلاق انجام گیرد.

نکته:در مراکز پرواربندی علاوه بر ایام مذکور در دو نوبت اوائل پائیز واوایل زمستان که تراکم دام در جایگاه می باشد انجام می گیرد.

 

رعایت موارد مهم در هنگام استحمام دام ها:

1)تمام مراتب حمام دادن باید تحت نظر افراد مجرب وکارآزموده به اجرا درآید.

2) سموم باید طبق توصیه کارخانه سازنده ابتدا با مقداری کم آب حل شده وسپس به آب داخل حوضچه افزوده شود.

3) هرگز سموم مختلف را با هم مخلوط نکنید.

4) آب به مقدار کافی در اختیار باشد.

5)پیش از حمام به سلامت دام دقت شود.

6) دامهای خسته ،زخمی، ضعیف، تشنه، فحل و آبستن سنگین هرگز نباید حمام کنند.

7) دامهای تشنه پیش از حمام سیراب شوند.

8) پشم گوسفندان چند روز قبل از حمام کوتاه شوند.

9) بهتر است دامهای زیر سه ماه حمام داده نشوند.

10) درجه حرارت  هوا بایستی معتدل باشد.

11) بهتر است زمان استحمام با زمان فعالیت انگلها(بخصوص کنه ها) هماهنگ باشد و فواصل استحمام حداکثر 10 روز باشد.

12)بعد از حمام، دامها نباید به مدت طولانی زیر آفتاب بمانند و آب آشامیدنی کافی در اختیارشان قرار گیرد.

13) بهتر است استحمام دامها همزمان با سمپاشی جایگاه باشد.

 

    هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است.

ارسال نظر برای این مطلب غیر فعال شده است!