رورش مرغ مادر در قفس بیش از بیست سال است که در دنیا مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است و امروزه در کشورهای پیشرفته دنیا با توجه به مزایای بسیاری که این سیستم پرورش مرغ مادر نسبت به پرورش در بستر دارا می باشد سعی در استفاده از این سیستم می نماید این در حالی است که مرغ های مادر گوشتی به دلیل وزن سنگین آن نسبت به مرغ های مادر تخمگذار نیاز به تلقیح مصنوعی در آنها دیده شده است ولی در مزارع مرغ مادر تخمگذار به دلیل سبک بودن این نژاد با توجه به آمارگیری های انجام شده در تولید این مزارع و با توجه به ابعاد اختصاصی طراحی قفس جهت این مرغ ها نه تنها کاهشی در جهت نطفه داری و یا افت تولید ایجاد نشده است بلکه در تمامی موارد آمارها نشان می دهد که راندمان واحد مربوطه نسبت به پرورش در بستر افزایش پیدا کرده است که در ذیل به موارد اهمیت استفاده از سیستم پرورش مرغ مادر تخمگذار در قفس خواهیم پرداخت :

با توجه به پرورش مرغ ها و خروس ها در قفس سالن به بخش های کوچکی با تعدادی کمتر از 30 قطعه مرغ و خروس تقسیم شده که خود امکان نظارت بر آنها وهمچنین اختلاط بهتر مرغ ها و خروس ها را منجر خواهد شد که در صورت مشاهده هرگونه مشکلی در مرغ ها و یا خروس های مربوطه امکان حذف و یا جایگزینی آنها به راحتی مقدور می باشد و همچنین آمار گیری از نظر نطفه داری و درصد تولید در هر سلول نیز امکان بررسی را برای بهبود مدیریت فارم مقدور می سازد .به ادامه مراجعه کنید.

در سیستم پرورش مرغ مادر تخم گذار در قفس از سیستم جمع آوری تخم مرغ توسط نوار نقاله استفاده می شود که خود منجر به خارج شدن سریع تخم مرغ از دسترس مرغ ها ، کاهش میزان شکسته شدن تخم مرغ ها و جمع آوری سریع تر و گاز دادن آنها می شود که خود منجر به افزایش کیفیت جوجه های حاصله خواهد شد .

در سیستم پرورش در قفس ، کودهای حاصله توسط نوار نقاله به صورت مستمر از سالن خارج شده که منجر به بهبود هوای داخل سالن ها شده و میزان تهویه مورد نیاز به ازای هر مرغ نسبت به حالت پرورش در بستر کاهش پیدا می نماید که خود منجر به صرفه جوئی در مصرف سوخت و شرایط مطلوبتر جهت پرورش مرغ های مادر می گردد . همچنین در سیستم پیشنهادی توسط شرکتهای دیگر سازنده قفس مادر دان مربوطه توسط واگن به صورت اتوماتیک توزیع می گردد که مشکلات کمتری را نسبت به سیستم زنجیری ایجاد می نماید و جهت سیستم آبخوری از آبخوری های نیپل استفاده شده که علاوه بر حفظ بهداشت بهتر مانع از آبریزی در سالن می شود . سیستم پرورش در قفس با توجه به اتوماسیون انجام گرفته در آن نیاز به تردد در سالن ها را به حداقل ممکن کاهش داده و امکان استفاده از دوربین های مداربسته را جهت کنترل وضعیت سالن و زیر نظر داشتن مرغ ها را ممکن می سازد . بررسی های آماری نشان می دهد که وضعیت تخم مرغ های شکسته در سیستم های مزرعه مرغ مادر پرورش یافته در قفس کمتر از 2/1 % می باشد که این عدد در سیستم پرورش در بستر در بهترین شرایط به عددی کمتر از 5/4 % نمی رسد .



نصب و راه اندازی سیستم پرورش مرغ مادر تخم گذار در قفس در شرکت گلبهار طوس


مرغ مادر گلبهار طوس از سال 1371 در کیلومتر 35 جاده قوچان شهرستان مشهد فعالیت خود را در ارتباط با تولید جوجه تخم گذار آغاز نمود این واحد از ابتدای احداث و راه اندازی به منظور افزایش بهره وری در تولید و دستیابی به کیفیت مطلوب در تولید جوجه تخم گذار تمامی سعی و تلاش خود را در این راستا انجام داد تا بتواند جوجه های از نظر کیفیت در شرایط استاندارد تولید نماید لذا در تمامی مراحل تولید با نگرش به سیستم های مدیریت پرورش مرغ مادر و استفاده از منابع علمی روز دنیا سعی و تلاش نمود تا به این هدف نائل آید ولی مشکلات و مسائل داخلی کشور مانع از دسترسی کامل به این هدف می گردد که قسمتی از این مسائل به اختصار بیان می شود :



1 ـ بستر ـ پرورش مرغ مادر در بستر به دلیل ارتباط مرغ ها با کودهای موجود در بستر مرغداری امکان اشاعه بیماری هایی مانند کوکسدیوز و بیماری های تنفسی و پاسترلز و همچنین اشاعه بیماری های مایکوپلاسمایی را افزایش داده که منجر به کاهش کیفیت در تولید جوجه های حاصله خواهد شد .



2 ـ لانه های تخم گذاری ـ وجود لانه های تخم گذاری در مزارع مرغ مادر و تعویض بستر آن از عمده مشکلات مزارع مرغ مادر می باشد چرا که به دلیل نیاز روزمره به تعویض بستر و پوشال ها و عدم امکان دسترسی به پوشال تمیز و بهداشتی از عمده راه های سرایت آلودگی به مزارع مرغ مادر می باشد . از طرفی جمع آوری تخم مرغ های تولیدی در این لانه ها به دلیل آلوده شدن با مدفوع و عدم جمع آوری به موقع تخم مرغ ها منجر به آلودگی تخم مرغ های حاصله و در نتیجه افت کیفیت در جوجه های تولیدی حاصله خواهد شد . همچنین به دلیل تماس مستقیم مرغ ها با تخم مرغ های تولیدی در صد تخم مرغ های شکسته و خوردن این تخم مرغ ها توسط مرغ ها باعث افت راندمان در تولید مزرعه می گردد .



3 ـ تهویه ـ در سیستم های مزرعه مرغ مادر تخمگذار به دلیل سبک بودن این نژاد و پرورش مرغ ها برروی بستر و تماس مستقیم پرنده با آن امکان تهویه مناسب وجود نداشته و با کوچکترین استرس محیطی و پرواز مرغ ها ، گرد و خاک فراوان در سالن تولید شده که منجر به ایجاد بیماری های تنفسی در پرندگان می گردد و هم چنین به واسطه وجود کود و پوشال در داخل سالن ها گازهای حاصل از آن و گردوخاک ناشی از حرکت مرغ ها با مشکل فراوان از نظر تخلیه هوا و ایجاد شرایط مناسب برای زندگی آنها روبرو خواهیم بود از طرفی جهت تخلیه این گازها و گرد و غبار حاصله برای رسیدن به شرایط مطلوب بایستی میزان تخلیه هوای بسیاری در سالن انجام پذیرد که خود منجر به مصرف مقدار زیاد سوخت در سالن ها گردیده که با توجه به نیاز به بهینه سازی مصرف سوخت در واحدهای مرغداری منجر به زیان فاحشی به کشور و تولید کننده می شود .



4 ـ نطفه داری گله ها ـ با توجه به آزاد بودن مرغ ها و خروس ها در گله و بروز مشکلاتی در ارتباط با اختلاط مرغ ها و خروس های دریک گله ، بعضا مزارع مرغ مادر دچار کاهش نطفه داری در گله های خود می شوند لذا با برنامه ریزی در جهت تقسیم سالن ها به اجزای کوچکتر ( پن بندی ) سعی بر حل این مشکل می نمایند ولی مسئله پن بندی به دلیل تقسیم سالن به اجزای کوچکتر مشکل ایجاد تردد در رفت و آمد پرسنل ، جمع آوری تخم مرغ ها و حفظ بهداشت سالن ها را دو چندان می کند .



5 ـ سیستم آبخوری و دانخوری ـ در مزارع مرغ مادر عموما از آبخوری های آویز اتومات و دانخوری های زنجیری جهت پرورش مرغ ها استفاده می شود این آبخوری ها جهت حفظ بهداشت مزرعه بایستی روزانه شستشو و ضد عفونی شود که به دلیل تعداد زیاد آبخوری ها در اکثر مواقع با سهل انگاری کارگران سالن مواجه شده و بهداشت کافی رعایت نمی شود و همچنین به دلیل آویز بودن سیستم آبخوری و آزاد بودن مرغ ها و خروس ها در سالن و همچنین خارج شدن آبخوری مربوطه از تنظیم ، منجر به آبریزی در بستر شده که در اکثر مواقع ایجاد بیماری و مشکلات عدیده در سالن می کند . همچنبن سیستم های دانخوری زنجیری در بسیاری مواقع به دلیل قطع زنجیر دانخوری و نیاز به وصل مجدد آن منجر به ایجاد سروصدای زیاد در سالن گشته که خود از عوامل استرس زا در مزارع مرغ مادر می باشد .



6 ـ رفت و آمد پرسنل ـ در مزارع مرغ مادر تخمگذار به دلیل نیاز به مدیریت مسائل فوق الذکر نظیر پوشال زدن در لانه ها ، جمع آوری تخم مرغ از لانه ها ، شستشوی آبخوری ها ، نظارت بر وضعیت اختلاط مرغ ها و خروس ها و بررسی وضعیت عمومی آنها و ... نیاز به تردد بسیار کارگران و پرسنل مزرعه در داخل یک سالن می باشد که خود در جهت تولید مزرعه مشکل زا خواهد بود .




با توجه به مطالب ذکر شده و اهمیت استفاده از این سیستم ، مرغ مادر گلبهار طوس در جهت افزایش بهره وری در کیفیت تولید و افزایش راندمان های تولیدی حاصله تصمیم به نصب قفس با ظرفیت پرورش 33000 مرغ مادر تخمگذار با سیستم تمام اتوماتیک برای دو سالن مربوطه را نمود که قادر است ماهیانه 350 هزار قطعه جوجه تخمگذار هایلاین با شرایطی برابر با استانداردهای اروپا و امریکا و به صورت 4 منفی عرضه نماید و دلیل اتومات بودن کلیه سیستم ها و عدم نیاز به تردد کارگران به داخل سالنها و استفاده از سیستم دوربینهای مدار بسته جهت کنترل قفسها و سالنها و سیستمهای مونیتورینگ ثبت دما و رطوبت و سایر اطلاعات سالن عملا نیاز خواسی برای ورود و نظارت به سالنها وجود نداشته که خود باعث کاهش آلودگی گله به بیماری ها شده و منجر به افزایش کیفیت جوجه های تولبدی می شود .


منبع : مهندس علی مظلوم عطار - کارشناس ارشد بخش تحقیق و مطالعات شرکت گلبهار طوس